"PHÉP DƯỠNG SINH" - ĐƠN GIẢN VÀ HIỆU QUẢ! - PHẦN 2: VỀ TỲ

Tỳ ở giữa ngũ tạng; gửi vượng trong bốn mùa (tứ quý: đoạn cuối của bốn mùa), chứa ngũ vị mà nuôi lớn, năm thần nhân đó mà lộ rõ ra ngoài, tứ chi, bách hài (trâm đốt xương và tay chân) dựa vào đó mà vận động.

Người ta chỉ do ăn uống không điều độ, làm mệt mỏi quá sức thì tỳ khí bị thương (bị hại); tỳ vị cùng bị thương thì ăn uống không tiêu hóa, miệng không biết mùi vị, tứ chi mệt mỏi, bụng trên đầy trướng, làm mửa, làm ỉa, làm tích ở ruột, những điều đó sách Nội Kinh đều chép đủ, nên tìm đọc để biết.

Đã không đói mà ăn mạnh thì tỳ mệt, không khát mà uống mạnh thì dạ trướng. Ăn quá no thì khí mạch không thông, làm cho tâm bí tắc; ăn quá ít thì thân gầy, tâm bâng khuâng, ý nghĩ không vững chắc. Ăn vật tanh trọc thì tâm thức hôn mê, muống ngồi tưởng nhớ (niệm) cũng không yên; ăn vật không phù hợp thì tứ đại ly phản (khí, huyết, tân, dịch rời nhau) mà động đến bệnh cũ, đều không phải là vệ sinh.

Nêu một câu để làm ví dụ. “Ăn tất phải có giờ, uống tất phải có mức”, “không no không đói là được”. Người ta ăn uống như vậy, không chỉ tỳ vị thuần sạch mà ngũ tạng, lục phủ cũng điều hòa.

Ăn uống điều độ, không chỉ tỳ vị thuần sạch mà ngũ tạng, lục phủ cũng điều hòa.

Kinh nói rằng: “ Tỳ thổ vượng có thể sinh ra vạn vật, suy thì sinh ra bách bệnh”.

Ngày xưa Đông Pha (Tô Đông Pha, nhà tư tưởng, nhà thơ lớn của Trung Quốc) điều tỳ thổ, ăn uống không quá một chén rượu, một miếng thịt, có người mời ép ăn uống, ông thưa tránh rằng: “Một là, an phận để dưỡng phúc; hai là, khoan vị để dưỡng khí; ba là, giảm phí để dưỡng của”.

Người muốn giữ vệ sinh thì dưỡng ở trong, người không muốn giữ vệ sinh thì dưỡng ở ngoài. Người dưỡng ở trong thì tạng phủ yên ổn, điều thuận huyết mạch. Người dưỡng ở ngoài thì rất chăm nếm thứ ngon, hết mức ăn uống cho sướng miệng, tuy cơ thể béo đẫy, nhưng khí thì khốc liệt gậm hết tạng phủ ở trong.