Bệnh lý thận và hệ tiết niệu
là loại bệnh thường gặp ở cả hai giới nam và nữ. Tuy nhiên, ở mỗi giới bệnh lý
này có những đặc điểm riêng. Trên cơ sở những kinh nghiệm đúc kết được cùng với
những nghiên cứu khoa học trong một thời gian dài, các nhà khoa học đã đưa ra
những loại bệnh liên quan đến hệ thống tiết niệu hay gặp ở giới nam, các biểu
hiện đặc trưng cũng như các giải pháp điều trị phù hợp. Sau đây xin giới thiệu
các bệnh hệ tiết niệu mà nam giới hay gặp phải.
Bệnh cầu thận
Viêm cầu thận là tình trạng
tổn thương đơn vị chức năng của thận. Biểu hiện chính của viêm cầu thận là phù,
đái ít và tăng huyết áp. Ngoài ra, khi xét nghiệm nước tiểu thường thấy đạm
niệu, hồng cầu niệu, trụ niệu và các thành phần viêm bất thường khác.
Viêm cầu thận do nhiều nguyên
nhân khác nhau. Viêm cầu thận sau nhiễm khuẩn là một loại bệnh hay thấy ở nam
giới trẻ tuổi. Trẻ trai hay nam thanh niên sau một đợt nhiễm khuẩn răng miệng,
hầu họng hay viêm nhiễm ngoài da thấy phù to lên, nước tiểu hồng màu máu, tăng
huyết áp, đau đầu. Lúc này cần đến bệnh viện khám ngay để xác định chẩn đoán và
điều trị kịp thời nếu không sẽ chuyển sang giai đoạn mạn tính khó chữa trị.
Viêm cầu thận tiên phát hay
gặp ở nam giới trong khi loại tổn thương thứ phát hay gặp ở giới nữ hơn. Hiếm
khi gặp bệnh cầu thận do Lupus ban đỏ hệ thống ở nam giới. Tuy nhiên, khi nam
giới mắc loại thể bệnh này thường nặng nề, thận nhanh chóng bị mất chức năng,
các cơ quan khác như tim, phổi, gan mật tổn thương cũng nặng và đáp ứng điều
trị cũng kém. Tiên lượng những bệnh nhân này thường xấu hơn. Ngày nay, nhờ
những kỹ thuật hiện đại các thầy thuốc có thể cải thiện tốt hơn chất lượng điều
trị ở nhóm bệnh này. Phương pháp hay được áp dụng hiện nay là sử dụng một loại
màng đặc biệt để lọc hết các phức hợp miễn dịch gây bệnh, hấp phụ các yếu tố
viêm và thay toàn bộ huyết tương. Kỹ thuật này đã được thực hiện ở một số bệnh
viện và cho nhiều kết quả khả quan. Chú ý khi bị bệnh cầu thận cần phải theo
dõi sát sao cân nặng, huyết áp, màu sắc và số lượng nước tiểu. Người bệnh cũng
cần ăn nhạt hơn và được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng.
Nhiễm khuẩn tiết niệu
Nguyên nhân chính là các loại
vi khuẩn gram âm chiếm tới 90%. Vi khuẩn thường đi ngược lên từ niệu đạo vào
bàng quang rồi ngược lên bể thận.
Biểu hiện chính của nhiễm
khuẩn tiết niệu là đái buốt, đái rắt, đái đục, nặng hơn là đái mủ đái máu.
Người bệnh thường có cảm giác đau buốt lúc đi tiểu, đau thường nóng rát và tăng
lên cuối bãi. Khi bệnh nhân thấy sốt, đau vùng hông lưng, hay đái ra mủ, đái ra
máu cần phải nghĩ nhiễm khuẩn đã ngược lên đến thận và phải tới ngay bệnh viện.
Xét nghiệm nước tiểu sẽ thấy
nhiều bạch cầu, cấy vi khuẩn sẽ cho ta tên loại vi khuẩn gây bệnh và làm kháng
sinh đồ để điều trị kháng sinh đặc hiệu. Cần loại bỏ các nguyên nhân gây viêm
nhiễm như phì đại tuyến tiền liệt, khối u, sỏi đường tiết niệu... Người bệnh
nên uống từ 1,5 - 2 lít nước mỗi ngày, giữ vệ sinh, tăng cường dinh dưỡng để
mau lành bệnh và tránh tái phát.
Viêm tinh hoàn: Người bệnh
thường đột ngột thấy đau tinh hoàn, đau lan lên bẹn, có thể kèm theo sốt cao và
nôn mửa. Nguyên nhân là do vi khuẩn tới tinh hoàn qua đường máu, qua hệ thống
bạch huyết hoặc từ vùng lân cận. Thông thường hay gặp là vi khuẩn gram âm,
ngoài ra còn do trực khuẩn lao, xoắn khuẩn giang mai. Trong trường hợp bệnh lây
qua quan hệ tình dục, loại tác nhân tìm thầy thường là lậu cầu, Chlamydia. Tùy
vào loại vi khuẩn gây bệnh sẽ có kháng sinh phù hợp để điều trị, cần tuân thủ
liều lượng và cách dùng để tránh tình trạng kháng kháng sinh. Phải điều trị
đúng cách và kịp thời nếu không tinh hoàn sẽ bị hóa mủ thành đám áp-xe và có
thể gây nhiễm khuẩn huyết. Một loại viêm tinh hoàn khác gặp ở lứa tuổi trẻ hơn
là viêm tinh hoàn do virut quai bị. Virut này tấn công vào mang tai gây viêm
tuyến mang tai, sau 3-4 ngày virut theo đường máu tới tinh hoàn. Lúc này bệnh
nhân thấy tinh hoàn bắt đầu sưng to và đau, bên ngoài có thể thấy tràn dịch.
Người bệnh cũng hay sốt cao 39-40oC. Hậu
quả của tổn thương này là phá hủy tổ chức tạo tinh trùng và gây vô sinh.
Vì vậy, khi viêm tuyến mang tai mà có đau tinh hoàn phải khám ngay tại các cơ
sở y tế để điều trị kịp thời. Cách đề phòng tốt nhất là tiêm vaccin ngay khi
còn bé.
U tuyến tiền liệt: Tuyến tiền
liệt là một tuyến thuộc hệ thống sinh dục nam. Bình thường nó nặng khoảng
15-20gram. Sau 50 tuổi nam giới hay bị u này. Tỉ lệ mắc bệnh này tăng dần lên
theo tuổi. Phì đại lành tính tuyến tiền liệt hay gặp hơn ung thư tuyến này. Khi
khối u tăng lên chèn ép vào hệ thống tiết niệu gây bí đái, rối loạn tiểu tiện và tạo điều kiện để vi khuẩn gây bệnh
phát triển. Biểu hiện chính là đái ngắt quãng, đái vội, đái không hết. Có nhiều
loại thuốc điều trị bệnh này nhưng cần theo dõi sát và thận trọng vì thường là
ở người có tuổi, hoạt động của các cơ quan như gan thận đã giảm dễ tăng nguy cơ
ngộ độc. Khi điều trị thuốc không kết quả hoặc khối u quá to hoặc khối u ác
tính cần phẫu thuật điều trị triệt để, cải thiện chất lượng cuộc sống.
ThS. Nguyễn Vĩnh Hưng
(Bệnh viện E Hà Nội)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét