Hiện nay thông tin về cây nở ngày đất chữa bệnh gút và hạ đường huyết được phát tán nhiều trên mạng, không ít người đổ xô mua về tự chữa bệnh. Chuyện này đúng không.
Có thể khẳng định ngay đó chỉ là chuyện hoang đường vì các tài liệu y học chính thống trên thế giới cũng như Ajuveda không nói gì về tác dụng chữa bệnh gút và tiểu đường của cây nở ngày đất.
Nở ngày đất có tên khoa học Gomphrena celosiodes Mart, thuộc họ rau dền Amaranthaceae. Cây phát triển dồi dào ở châu Phi. Ước tính có đến 120 loài được tìm thấy ở Queensland (Úc), Ấn Độ, Malaysia, vài vùng nhiệt đới châu Mỹ và khoảng 46 loài ở Brazil.
Cây mọc hoang ở khắp nơi trên bãi cỏ, lề đường, các vùng đất cát, rừng và khó bị tiêu diệt. Thực tế đây là loại cỏ sống lâu, mọc nằm rồi đứng, phân nhiều nhánh, rễ to. Thân có rãnh sâu, có lông nằm trên thân. Lá không cuống, đầy lông màu trắng ở mặt dưới lá.
Cụm hoa hình bông trụ rộng khoảng 1cm, dài 2 - 3cm, có mang lá bắc phía dưới hoa 5 - 6mm, hoa có màu trắng. Không nên nhầm với cây cúc bách nhật cùng chi nhưng khác loài (Gomphrena globosa L. Amaranthaceae), đôi khi dân gian cũng gọi là bông nở ngày nhưng cụm hoa thì có màu đỏ tím.
Trong y văn cổ truyền Việt Nam, hoa cúc bách nhật (Gomphrena globosa) được ghi nhận có chất béo và dân gian hay dùng chữa ho và hen suyễn cho người lớn, trẻ con bụng đầy, tiểu khó, sốt cao, kiết lỵ, đau đầu, đau mắt, đau khớp. Trong khi đó, cây nở ngày đất (Gomphrena celosiodes) chỉ được dùng trong phạm vi dân gian chữa ho, cảm cúm, tiêu độc, chưa thấy nghiên cứu nào về thành phần hoạt chất của nó.
Chữa được nhiều bệnh!
Cây nở ngày đất bán nhiều ở TPHCM dọc lề đường Trần Quốc Hoàn, phường 4, quận Tân Bình hoặc Cách Mạng Tháng Tám, phường 15, quận 10, trên xe đẩy hoặc xe gắn máy. Hỏi người bán, cây tươi có giá từ 70.000 – 80.000 đồng/ký, cây khô từ 90.000 – 100.000 đồng/ký, thậm chí có nơi còn “hét giá” 150.000 đồng/ký cây khô, vì cho biết phải phơi từ 3 ký cây tươi. Trên các tấm bảng di động, người bán quảng cáo cây chữa được gút, tiểu đường và cả… gan nhiễm mỡ!
|
Còn trong y văn thế giới, nghiên cứu về tác dụng dược lý của Gomphrena celosiodes Mart. của Neha Sharma và Rekha Vijayvergia (Ấn Độ) cho thấy trong dịch chiết nước và cồn của cây nở ngày đất có chứa đường, tinh bột, protein, chất béo và phenol.
Nghiên cứu này chứng minh cây nở ngày đất có tác dụng kháng khuẩn trên ba chủng vi khuẩn Escherichia coli, Pseudomonas aeroginosa và Staphylococcus aureus. Các dịch chiết từ lá, hoa, thân và rễ của nó được phân lập và thử nghiệm, kết quả cho thấy tác dụng kháng khuẩn mạnh.
Tại Mỹ và Brazil, năm 1991 Ebana và cộng sự thấy dịch chiết nước và cồn của cây nở ngày đất chứa alkaloid, saponin, tannin, glycosid, steroid, đường đơn và terpen. Thử nghiệm còn chứng dịch chiết cồn của cây nở ngày đất có tác dụng mạnh trên nấm. Năm 2010, Dosumu và cộng sự cũng thấy dịch chiết cồn Gomphrena celosiodes có đặc tính kháng nấm và diệt giun sán.
Tại Úc, trong cuốn Poisonous Plants of Australia, hai tác giả Parsons và Cuthbertson xếp nở ngày đất Gomphrena celosiodes (được gọi là Khaki weed) vào nhóm cây độc, và cho rằng nó bất lợi cho chó, khi các gờ nhọn của hoa sẽ làm trầy xước chân chó và gây ra bệnh về da ở một số loài gia súc. Tài liệu cũng ghi nhận là loại cỏ này là nguyên nhân gây bệnh sốt mùa hè, hen suyễn và viêm da ở một số người.
Tuy nhiên độc tố nào có trong nở ngày đất thì vẫn chưa được ai xác định, chỉ ghi nhận nó chứa nhiều oxalate. Người ăn nhiều sẽ có dấu hiệu ngộ độc, thường là run cơ, choáng váng, mất phương hướng nhận định, trầm cảm, sợ ánh sáng, suy sụp tinh thần và dễ tử vong. Cũng cần chú ý với người có bệnh mạn tính ở thận.
Vì những cảnh báo trên nên mọi người cần thận trọng khi dùng.
Tóm lại đến nay các nghiên cứu chỉ cho thấy cây nở ngày đất có tác dụng trên nấm và vài chủng vi trùng, không ghi nhận tác dụng giảm đau do gút hoặc làm hạ đường huyết!
Theo DS Lê Kim Phụng - Thế giới tiếp thị/ Nông thôn ngày nay
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét