Định nghĩa
Liệu pháp hương thơm (hương liệu pháp) có nghĩa là điều trị bằng
hương thơm, chăm sóc cơ thể với mùi dễ chịu của dầu thực vật như dầu hoa
hồng, chanh, oải hương thơm, bạc hà…Tinh dầu thiết yếu được thêm vào
khi tắm hoặc khi xoa bóp lên da, hít trực tiếp hoặc lan tỏa hương thơm
khắp phòng. Hương liệu pháp có tác dụng giảm đau, chăm sóc da, giảm mệt
mỏi và căng thẳng làm cho cơ thể khỏe khoắn.
|
Tinh dầu oải hương có tác dụng giảm sự mệt mỏi, căng thẳng
|
Tinh dầu tác động vào khi sắc, giảm mệt mỏi, lo âu và thư giãn.
Khi được hít vào, chúng tác động lên não và hệ thần kinh qua kích thích
dây thần kinh khứu giác. Tinh dầu được chiết xuất từ thực vật như hoa,
cây, quả, hạt…tùy theo mục đích điều trị. Có khoảng 150 loại tinh dầu
khác nhau, hầu hết có tác dụng diệt khuẩn, một số các tác dụng chống
virus, chống viêm, giảm đau, chống trầm cảm, long đờm và những tính năng
khác tạo ra những ưu điểm của hương liệu pháp là kích thích, thư giãn
và tăng cường hệ tiêu hóa và lợi niệu.
Để đạt hiệu quả tối đa, tinh dầu phảo có nguồn gốc tự nhiên và
chưa tinh chế. Hương liệu pháp được áp dụng rộng rãi ở nhà, phòng khám
và bệnh viên với các chỉ định rộng rãi. Ông tổ của hương liệu pháp là
nhà hóa học người Pháp Rence Maruine Gattefosse. Ông là người lần đầu
dùng tinh dầu hoa oải hương để làm liền vết bỏng ở tay không để lại sẹo.
Kể từ đó, ông bắt đầu nghiên cứu tác dụng của các loại tinh dầu khác
với mục đích trị liệu. Phẫu thuật viên người Pháp đã dùng tinh dầu để
diệt khuẩn trong chiến tranh thế giới thứ hai. Sau đó, Madme phát triển
hương liệu pháp bổ trợ cho phương pháp xoa bóp.
Các tác động của hương liệu pháp
Tinh dầu kích thích mạnh khả năng khứu giác của cơ thể. Chúng ta
có thể phân biệt được khoảng 10.000 mùi khác nhau. Mùi đi vào cơ thể qua
những lông rung trong mũi tới hệ limbic ở não, phần kiểm soát khí sắc,
xúc cảm và trí nhớ , học hành. Các nghiên cứu khoa học cũng chỉ ra tinh
dầu có chứa các thành phần hóa học gây ra tác động đặc hiệu trên tâm
thần và cơ thể. Thành phần hóa học của tinh dầu phức tạp nhưng nhìn
chung bao gồm rượu, ester, keton, aldehyd và ter-pen (xem bảng).
Thành phần hóa học
|
Tác động
|
Loại tinh dầu
|
Aldehyd
|
Chống viêm, giữ bình tĩnh, và chống virus
|
Nhóm tinh dầu chanh, thanh yên, khuynh diệp…
|
Cồn
|
Diệt vi khuẩn, tăng cường năng lượng, chống virus, lợi tiểu..
|
Tinh dầu hoa hồng, đàn hương, bạc hà, hoắc hương, trà và gừng…
|
Ceton
|
Liền vết thương, tiêu đờm (dễ bài xuất đờm), kích thích tế bào mới phát triển
|
Long não, hương thảo, khuynh diệp…
|
Terpen
|
Rất kích thích, có thể kích ứng da, có tính năng chống virus
|
Chanh, cam, cam lê, tiêu đen, rau xô, nhục đậu, dầu thông…
|
Sesquiterrpen
|
Chống viêm (di chuyển dịch), an dịu, chống virus, chống sinh u, kìm khuẩn và kích thích hệ miễn dịch
|
Cúc cam màu xanh, dương kỳ…
|
Ester
|
Chống nấm, an dịu, giữ bình tĩnh, chống co thắt, chống viêm…
|
Cúc cam La Mã, oải hương…
|
Lacton
|
Chống viêm, tiêu đờm
|
Kim sa…
|
Ether
|
Ổn định hệ thần kinh, chống nhiễm khuẩn, long đờm, chống co thắt và lợi tiểu…
|
Quế, hồi, de vàng, ngải dấm, đinh hương…
|
Mỗi loại tinh dầu thường chứa khoảng 100 loại hóa chất cùng gây
tác động trên toàn bộ cơ thể. Tùy thuộc vào thành phần nào là chủ yếu mà
gây ra tác động khác nhau như một số loại tinh dầu tạo cảm giác thư
thái, một số giảm đau, một số khác như tinh dầu chanh, và oải hương sẽ
tích hợp với những nhu cầu của cơ thể. Hiện vẫn chưa hiểu rõ toàn bộ cơ
chế tác động của tinh dầu lên cơ thể, nhưng rõ ràng là tinh dầu tác động
vào cảm xúc và tâm thần của chúng ta.
Các ứng dụng lâm sàng của hương liệu pháp
Hương liệu pháp đặc biệt hiệu quả đối với strees, lo âu, bệnh tâm
thần gây ra đau cơ và khớp, các rối loạn tiêu hóa và các vấn đề của phụ
như nữ hội chứng căng thẳng tiền kinh nguyệt, rối loạn mãn kinh và trầm
cảm sau sinh.
Tác động trên hành vi
Các nghiên cứu chỉ ra hương liệu pháp có tác động trên tâm thần và
hành vi. Thực nghiệm trên động vật cho thấy chuột bị kích thích do bị
dùng quá nhiều cadein giữ được bình tĩnh hơn nhờ hương của oải hương,
đàn hương và một số tinh dầu khác xịt vào chuồng chuột. Con chuột trở
nên kích thích hơn khi tiếp xúc với hương có terpin, thymol và một số
chất khác. Các tinh dầu này đều được phát hiện trong máu sau một giờ
tiếp xúc.
Hương triệu pháp với giấc ngủ
Một nghiên cứu đăng trên tạp chí y học Anh Lancet chỉ ra những
bệnh nhân nhiều tuổi sẽ ngủ ngon như trẻ nhỏ khi nhẹ đưa tinh dầu oải
hương vào phòng ngủ ban đêm. Những bệnh nhân này thường khó đi vào giấc
ngủ và phải dùng thuốc ngủ.
|
Hương thơm của hao oải hương giúp người bệnh ngủ ngon hơn
|
Hương liệu pháp với các khó chịu sau đẻ
Trong một nghiên cứu mù kép trên 635 phụ nữ bôi tinh dầu oải hương
vào vùng tầng sinh môn sau khi sinh, hầu hết đều cảm thấy tình trạng
khó chịu được cải thiện rõ rệt khoảng 3 -5 ngày (thời điểm khó chịu nhất
ở nhóm đối chứng).
Hương liệu pháp ở cảm cúm
Điều hiển nhiên là xúp gà rất tốt khi bị cảm cúm, nhưng liệu hiệu
quả này là do làm nóng dòng máu ở niêm mạc mũi hay là do mùi thơm của
xúp gà? Nghiên cứu chỉ ra xúp gà có hiệu quả cao hơn khi nóng bốc hơi
cho thấy hiệu quả của mùi hương.
Hương liệu pháp ở stress
Một nghiên cứu ở bệnh viện Mem – orial, New York chỉ ra 63% bệnh
nhân phải chụp cộng hưởng từ không còn sợ và không thay đổi nhịp tim sau
khi cho tiếp xúc với hương vani. Rõ ràng là hương thơm làm giảm lo âu
là do khởi phát ký ức thư giãn của hương vani hoặc qua đáp ứng sinh lý
khác. Hương liệu pháp dùng tinh dầu oải hương cũng làm cho những bệnh
nhân ở khoa điều trị tích cực cảm thấy dễ chịu hơn so với những bệnh
nhân không dùng và ở những bệnh nhân này cũng không thấy thay đổi nhịp
tim, nhịp hô hấp và huyết áp.
Hương liệu pháp với hoạt động tính dục của nam giới
Tuần hoàn máu đến cơ quan sinh dục nam giới cải thiện rõ rệt khi
dùng cam thảo hoặc oải hương cùng với bánh ngô. Nhiều nghiên cứu đã
chứng minh hương liệu pháp có hiệu quả điều trị bất lực do bệnh mạch máu
hoặc do các yếu tố tâm lý.
Độ an toàn của tinh dầu trong hương liệu pháp
Nếu dùng theo chỉ dẫn của nhà chuyên môn, hương liệu pháp rất an
toàn, Cần nhớ rằng, tinh dầu dùng trong hương liệu pháp có nồng độ cao,
nên không dùng cũng có nguy cơ bị dị ứng. Vì vậy, trước tiên nên dùng
lượng nhỏ để xem có phản ứng dị ứng không trước khi cho tiếp xúc với
toàn bộ cơ thể. Đặc biệt cẩn trọng khi dùng cho bệnh nhân có thai, dị
ứng, huyết áp cao hoặc động kinh, trẻ em.
Nếu chẳng may tinh dầu bắn vào da hoặc mắt, phải rửa ngay bằng sữa
toàn phần vì sữa toàn phần với chất béo trong đó là cách tốt nhất để
giảm kích ứng và loại bỏ tinh dầu ra khỏi mắt. Nếu có cảm giác rát bỏng
nên dùng dầu oliu hoặc dầu thực vật khác để làm giảm viêm da có thể xảy
ra với một số loại tinh dầu bạc hà. Nếu do vô tình uống nhầm tinh dầu,
cần cho bệnh nhân uống sữa, ăn bánh mềm và chuyển bệnh nhân tới bệnh
viện gần nhất vì nhiều loại tinh dầu rất độc.
Không nên bôi tinh dầu chưa pha loãng lên cơ thể vì khi nồng độ
cao sẽ gây khó chịu, ngoại trừ dầu oải hương. Nên nhắm mắt trong khi
xông hơi tinh dầu. Điều này giúp làm tăng hiệu quả của tinh dầu và ngăn
ngừa kích ứng mắt. Không nên bôi bất cứ loại tinh dầu nào gần mắt.
Bs. Lan Anh
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét