Hệ thống cột sống có cấu tạo rất phức tạp,
chính vì thế khi cột sống bị tổn thương thì hậu quả của nó để lại rất
nặng nề. Hầu hết các trường hợp bị thoái hóa cột sống cổ là do thói quen
sinh hoạt không khoa học, chế độ dinh dưỡng không hợp lý. Chính vì vậy
việc tìm hiểu sâu sắc về cột sống cổ và các biện pháp điều trị thoái hóa
là vô cùng ý nghĩa.
Trên cơ sở của
những hội chứng đau đã được chẩn đoán xác định bằng lâm sàng và các kỹ
thuật chẩn đoán hình ảnh như chụp Xquang thường theo 4 tư thế cột sống
cổ (thẳng, nghiêng, chếch 3/4 trái và phải) và chụp cộng hưởng từ trong
trường hợp thật cần thiết, thầy thuốc sẽ xây dựng phác đồ điều trị
chuyên biệt cho từng loại hội chứng đau. Tùy theo căn nguyên, cơ chế tổn
thương và giai đoạn cấp hay mạn, phương hướng điều trị gồm có điều trị
bảo tồn, điều trị bằng phẫu thuật và điều trị phục hồi chức năng. Giai
đoạn cấp cần nằm nghỉ ở tư thế thích hợp để giảm đau hoặc các biện pháp
không dùng thuốc như các bài tập thể dục thích hợp có thể làm giảm đau
và giảm co cứng cơ; điều trị lý trị liệu như tia hồng ngoại, sóng ngắn,
tắm bùn nóng, tắm suối khoáng nóng, mát-xa, bấm huyệt vùng đau. Cần dùng
các thuốc chống viêm giảm đau không steroid kết hợp với các thuốc giãn
cơ, thuốc giảm đau đơn thuần trong đợt cấp khi bệnh nhân đau nhiều.
Điều trị bảo tồn bằng các biện pháp
Nhiệt: Biện pháp điều trị bằng nhiệt có
tác dụng rất tốt đối với trạng thái cấp. Nhiệt làm tăng tuần hoàn và mềm
cơ vùng vai – gáy, đồng thời bằng cơ chế phản xạ tới các đoạn vận động
cột sống cổ. Cũng qua tác dụng của nhiệt vào các tổ chức ở sâu mà các
quá trình viêm cục bộ ở gân cơ – màng xương đang ở tình trạng bị kích
thích bởi thoái hóa đĩa đệm sẽ giảm. Đồng thời nhiệt cũng làm tăng tốc
độ dẫn truyền xung động thần kinh của các dây thần kinh vận động và kích
hoạt chức năng vận động của tủy sống, từ đó dẫn đến làm giảm đau đớn và
co cứng của các cơ. Các biện pháp dùng nhiệt có nhiều cách, trực tiếp
hoặc gián tiếp: bó nến, đắp bùn trực tiếp vào cột sống cổ; dùng nhiệt
khô, chiếu tia hồng ngoại, phóng không khí nóng; bệnh nhân tự điều trị
tại nhà bằng gối, ấm điện, chai hay túi nước nóng hoặc bồn tắm nước
nóng, rồi quấn khăn len ấm quanh cổ; cần chú trọng đề phòng bỏng da khi
sử dụng các biện pháp nhiệt, nhất là các biện pháp trực tiếp.
Đai cổ: Đai cổ được làm bằng vải sợi
bông có cốt ở giữa các lớp vải bằng các chất liệu tương đối cứng để giữ
được khuôn của đai cổ, thường được chế tạo tại xí nghiệp sản xuất dụng
cụ chỉnh hình. Đai cổ phải được đo trên cổ của từng bệnh nhân. Nếu đai
cổ quá nhỏ sẽ không có tác dụng, trái lại nếu quá to, có thể làm cho cột
sống cổ luôn ở tư thế quá ưỡn, không có lợi cho điều trị. Đeo đai cổ
nhằm 3 mục đích: cố định cột sống cổ, nhiệt ấm vùng cổ, giảm tải cho cột
sống cổ. Nhiệt của cơ thể tại vùng đeo đai cổ có tác dụng giữ mềm và
giãn cơ vai – gáy. Đai cổ đúng cỡ sẽ làm cho các cơ đau được nghỉ và đỡ
thêm chức năng của cơ đó. Ngoài ra, đai cổ còn có tác dụng kéo giãn với
mức nhất định cột sống cổ.
Điều trị phẫu thuật trong các trường hợp chèn ép cột sống cổ gây liệt tứ chi
Chú ý (trong điều trị): Hội chứng cổ do
đĩa đệm – cột sống rất phức tạp, đa dạng, tác động đến nhiều bộ phận và
cơ quan nội tạng khác nhau. Vì vậy, sử dụng thuốc phải nhằm mục đích
điều trị cơ bản theo cơ chế bệnh sinh chủ yếu và điều trị các triệu
chứng chủ đạo của từng người bệnh. Khi sử dụng thuốc cần chú ý điều trị
theo giai đoạn của bệnh (cấp hay mạn tính); khi sử dụng phối hợp các
thuốc cần quan tâm tới tương tác của các thuốc sử dụng; chú trọng các
chống chỉ định và tác dụng phụ của thuốc vì phần lớn các thuốc thường có
ảnh hưởng tới dạ dày và công thức máu. Thuốc sử dụng thường thuộc các
nhóm thuốc tác dụng và chuyên biệt: nhóm thuốc giảm đau, nhóm thuốc
chống viêm – chống phù nề.
Phòng bệnh thoái hóa cột sống cổ
Việc phòng bệnh thoái hóa cột sống cổ chính là giữ phong cách sinh hoạt đúng:
Khi ngồi: tránh ngồi cúi gấp cổ quá lâu
(xem tivi, đọc sách, báo quá thấp so với bàn…); khi ngồi lâu, ngồi tàu
xe đường dài cần có bản tựa đầu và tựa lưng với độ nghiêng thích hợp với
từng độ tuổi và từng cỡ chiều dài cột sống cổ và cột sống lưng; đối với
nghề nghiệp buộc phải thường xuyên cúi gấp cổ (đánh máy chữ, soi kính
hiển vi, máy tính, thợ may, lái xe cơ giới, nghề bàn giấy, nghệ sĩ vĩ
cầm, dương cầm, hội họa…) hoặc nghề buộc phải quá ưỡn cột sống cổ (thợ
nề, thợ quét vôi, thợ hàn, sơn, diễn viên xiếc…), không nên để cột sống
cổ ở tư thế không đổi quá lâu, cần có thời gian nghỉ sau khoảng 1 giờ
làm việc, nhưng phải là “nghỉ tích cực”, có nghĩa là phải tập vận động
cột sống cổ và cột sống lưng với các động tác tập nhẹ nhàng thích hợp.
Khi nằm: cần có gối đầu với độ dày vừa
phải, tránh để tư thế quá ưỡn cổ hoặc cúi gấp cổ. Vì hình thái cột sống
cổ có độ cong vồng ra phía trước nên khi nằm ngửa cần có gối đệm đỡ vào
khoảng cong lõm của cột sống cổ. Khi nằm nghiêng, độ dày của gối phải
bảo đảm cho trục của đoạn cột sống cổ ở trên cùng một trục thẳng của cột
sống lưng.
Cần quan tâm tới các bài tập thể dục vận
động cột sống cổ: Theo các chiều vận động với các trường vận động sinh
lý của cột sống cổ để tránh bị thoái hóa đốt sống cổ và lưng.
Tránh các chấn thương vào đầu và cột
sống cổ: Các chấn thương này tuy không quá nặng nhưng nó sẽ thúc đẩy
nhanh quá trình thoái hóa đĩa đệm – cột sống cổ. Nghề nghiệp nào buộc
phải dùng đầu để đội vật nặng quá tải cũng có thể coi như loại vi chấn
thương trường diễn.
Khi tuyển lựa nghề nghiệp: phải sử dụng
tới độ bền chắc của cổ (vận động viên nhảy cầu đầu lao xuống nước, nghệ
sĩ xiếc nhào lộn, uốn dẻo…) cần có tiêu chuẩn khám cột sống cổ.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét