Tác giả: Lương y Nguyễn Tham Tán
Căn cứ vào tình hình cụ thể, hệ cột sống chia làm hai vùng: 1- Vùng cổ, 2- Vùng thân mình.
Để áp dụng các nguyên tắc, các phương thức, và các thủ thuật chuẩn bệnh để thao tác, xác định, trình tự được mô tả như sau:
5.1- Xác định về vùng cổ bị biến đổi: có những biểu hiện lên các dấu hiệu sau:
- Về các đốt sống cổ bị hạn chế vận động (từ C1 ==> C7)
- Lớp cơ đệm trên đốt sống cổ bị xơ co.
- Lớp xơ cổ lan toả bị xơ co.
Phương pháp ứng dụng
a- Chuẩn bị: tự do
b- Tư thế người bệnh: ngồi ngay, tay buông thõng.
c- Thao tác:
5.1.1- Hướng người bệnh cúi gập đầu
- Xác định đốt sống biến đổi hướng ra trước, bằng thủ thuật Vuốt - Vê.
- Xác định lớp cơ đệm biểu hiện lên bị xơ co, bằng thủ thuật Vuốt - Vê
- Xác định lớp cơ xơ co lan toả co, bằng thủ thuật Vuốt - Vê:
+ Trên: từ khe bờ chẩm vùng đầu
+ Dưới: từ C7 lan sang hai cơ vai trước
+ Ngang: từ bờ ngoài cơ ức đòn chũm trở vào phía bờ trong cơ thang
Tất cả các lớp cơ thuộc vùng trên, dưới và ngang, đều áp dụng bằng thủ thuật Vuốt _ Vê.
5.1.2- Hướng người bệng ngửa cổ ra trước:
- Xác định đốt sống cổ biến đổi hướng sau bằng thủ thuật vuốt vê
- Xác định lớp cơ đệm bị xơ, co, cộm, dày, bằng thủ thuật Vuốt - Vê
- Xác định lớp cơ lan toả bị co, cộm, dày, khu trú ở vùng cổ, băng thủ thuật vuốt vê:
+ Trên: từ khe bờ xương chẩm vùng đầu đến góc chũm
+ Dưới: từ C7 ngang sang hai cơ vai trước
+ Ngang: tư bờ ngoài cơ ức đòn chũm (từ góc chũm xuống đến đòn, cho đến bờ trong cơ thang)
Tất cả các vùng cơ lan toả trên đây, đều áp dụng bằng thủ thuật Vuốt - Vê.
5.1.3- Xác định người bệnh ngồi nghiêng (phải hoặc trái)
- Xác định đốt sống biến đổi hướng phải hoặc trái bằng thủ thuật vuốt - vê
- Xác định cơ đệm bị xơ, co, cộm, dày ở bên phải hay bên trái (phía khác bên sẽ bị nhược mềm) bằng thủ thuật vuốt - vê
Vị trí để xác định về hiện tượng mất đối xứng giữa bên phải và bên trái của lớp cơ cổ - ở phần trên, phần giữa, và phần dưới, về danh giới của từng phần được hướng dẫn trên thực tế.
5.2- Xác định về vùng thân mình biến đổi:
Vùng thân mình từ hai vai đến vùng hông háng khi bị biến đổi, thường biểu hiện lên các dấu hiệu, bằng các hiện tượng không bình thường. Bằng phương thức chuyển tư thế, ta có thể quan sát bằng mắt thường, hoặc bằng các thủ thuật chuẩn bệnh để xác định. Các vùng để xác định về sự bình thường và mất bình thường bằng phương thức chuyển tư thế gồm:
- Hệ cột sống: xác định về dấu hiệu vận động
- Lớp cơ đệm: xác định về tình trạng lớp co cơ
- Lớp cơ lan toả: xác định về hiện tượng xơ co mất cân đối, mất cân bằng (trên, dưới, phải, trái)
Phương pháp ứng dụng: trình tự thao tác: thủ thuật vuốt - ấn - vê.
a- Chuẩn bị: người bệnh cởi áo để hở lưng
b- Tư thế người bệnh: tuỳ thuộc vào yêu cầu cần xác định mà có thể ngồi hoặc đứng
- Tháo tác: theo hướng cúi - ngửa - nghiêng
5.2.1- Hướng người bệnh ngồi cúi khom lưng:
- Xác định các đốt sống từ D1 đến vùng cụt, có hình thái hướng ra trước (lõm, đơn hoặc liên) và sự chuyển động của đốt sống bị hạn chế
- Xác định lớp cơ đệm ở đầu đốt sống biến đổi
- Xác định lớp cơ lan toả bị co cộm, xơ sợi, hoặc teo nhược, tương ứng với đốt sống biến đổi, khu trú ở hai bên cơ lưng, từ hai vai cho đến hết vùng hông.
5.2.2- Hướng người bệnh ngồi ngửa người
- Xác định cột sống từ D1 đến cùng cụt có hình thái hướng ra sau (lồi, đơn hoặc liên)
- Xác định lớp cơ đệm ở trên đầu gai sống bị biến đổi để xác định về hình thái lớp cơ đệm bệnh lý
- Xác định lớp cơ lan toả bị co cộm, xơ sợi hoặc teo nhược tương ứng với đốt sống biến đổi, khu trú từ hai bờ vai, hai bên cơ lưng, xuống đến tần cùng vùng mông.
5.2.3- Hướng người bệnh ngồi nghiêng người (phải hoặc trái)
- Xác định cột sống từ D1 đến vùng cụt có hình thái hướng sang phải, hoặc sang trái (lệch phải hay lệch trái) (đơn hay liên), và sự chuyển động của đốt sống đó bị hạn chế
- Xác định lớp cơ đệm ở trên đầu gai sống bị biến đổi (lệch phải hay trái) để xác định về hình thái lớp cơ đệm bệnh lý.- Xác định lớp cơ lan toả bị co cộm, xơ sợi hoặc teo nhược, biểu hiện lên từ cơ vai trở xuống đến vùng mông cùng cụt, tương ứng với đốt sống biến đổi phải hay trái, bằng thủ thuật vuốt - ấn - vê.
Để áp dụng các nguyên tắc, các phương thức, và các thủ thuật chuẩn bệnh để thao tác, xác định, trình tự được mô tả như sau:
5.1- Xác định về vùng cổ bị biến đổi: có những biểu hiện lên các dấu hiệu sau:
- Về các đốt sống cổ bị hạn chế vận động (từ C1 ==> C7)
- Lớp cơ đệm trên đốt sống cổ bị xơ co.
- Lớp xơ cổ lan toả bị xơ co.
Phương pháp ứng dụng
a- Chuẩn bị: tự do
b- Tư thế người bệnh: ngồi ngay, tay buông thõng.
c- Thao tác:
5.1.1- Hướng người bệnh cúi gập đầu
- Xác định đốt sống biến đổi hướng ra trước, bằng thủ thuật Vuốt - Vê.
- Xác định lớp cơ đệm biểu hiện lên bị xơ co, bằng thủ thuật Vuốt - Vê
- Xác định lớp cơ xơ co lan toả co, bằng thủ thuật Vuốt - Vê:
+ Trên: từ khe bờ chẩm vùng đầu
+ Dưới: từ C7 lan sang hai cơ vai trước
+ Ngang: từ bờ ngoài cơ ức đòn chũm trở vào phía bờ trong cơ thang
Tất cả các lớp cơ thuộc vùng trên, dưới và ngang, đều áp dụng bằng thủ thuật Vuốt _ Vê.
5.1.2- Hướng người bệng ngửa cổ ra trước:
- Xác định đốt sống cổ biến đổi hướng sau bằng thủ thuật vuốt vê
- Xác định lớp cơ đệm bị xơ, co, cộm, dày, bằng thủ thuật Vuốt - Vê
- Xác định lớp cơ lan toả bị co, cộm, dày, khu trú ở vùng cổ, băng thủ thuật vuốt vê:
+ Trên: từ khe bờ xương chẩm vùng đầu đến góc chũm
+ Dưới: từ C7 ngang sang hai cơ vai trước
+ Ngang: tư bờ ngoài cơ ức đòn chũm (từ góc chũm xuống đến đòn, cho đến bờ trong cơ thang)
Tất cả các vùng cơ lan toả trên đây, đều áp dụng bằng thủ thuật Vuốt - Vê.
5.1.3- Xác định người bệnh ngồi nghiêng (phải hoặc trái)
- Xác định đốt sống biến đổi hướng phải hoặc trái bằng thủ thuật vuốt - vê
- Xác định cơ đệm bị xơ, co, cộm, dày ở bên phải hay bên trái (phía khác bên sẽ bị nhược mềm) bằng thủ thuật vuốt - vê
Vị trí để xác định về hiện tượng mất đối xứng giữa bên phải và bên trái của lớp cơ cổ - ở phần trên, phần giữa, và phần dưới, về danh giới của từng phần được hướng dẫn trên thực tế.
5.2- Xác định về vùng thân mình biến đổi:
Vùng thân mình từ hai vai đến vùng hông háng khi bị biến đổi, thường biểu hiện lên các dấu hiệu, bằng các hiện tượng không bình thường. Bằng phương thức chuyển tư thế, ta có thể quan sát bằng mắt thường, hoặc bằng các thủ thuật chuẩn bệnh để xác định. Các vùng để xác định về sự bình thường và mất bình thường bằng phương thức chuyển tư thế gồm:
- Hệ cột sống: xác định về dấu hiệu vận động
- Lớp cơ đệm: xác định về tình trạng lớp co cơ
- Lớp cơ lan toả: xác định về hiện tượng xơ co mất cân đối, mất cân bằng (trên, dưới, phải, trái)
Phương pháp ứng dụng: trình tự thao tác: thủ thuật vuốt - ấn - vê.
a- Chuẩn bị: người bệnh cởi áo để hở lưng
b- Tư thế người bệnh: tuỳ thuộc vào yêu cầu cần xác định mà có thể ngồi hoặc đứng
- Tháo tác: theo hướng cúi - ngửa - nghiêng
5.2.1- Hướng người bệnh ngồi cúi khom lưng:
- Xác định các đốt sống từ D1 đến vùng cụt, có hình thái hướng ra trước (lõm, đơn hoặc liên) và sự chuyển động của đốt sống bị hạn chế
- Xác định lớp cơ đệm ở đầu đốt sống biến đổi
- Xác định lớp cơ lan toả bị co cộm, xơ sợi, hoặc teo nhược, tương ứng với đốt sống biến đổi, khu trú ở hai bên cơ lưng, từ hai vai cho đến hết vùng hông.
5.2.2- Hướng người bệnh ngồi ngửa người
- Xác định cột sống từ D1 đến cùng cụt có hình thái hướng ra sau (lồi, đơn hoặc liên)
- Xác định lớp cơ đệm ở trên đầu gai sống bị biến đổi để xác định về hình thái lớp cơ đệm bệnh lý
- Xác định lớp cơ lan toả bị co cộm, xơ sợi hoặc teo nhược tương ứng với đốt sống biến đổi, khu trú từ hai bờ vai, hai bên cơ lưng, xuống đến tần cùng vùng mông.
5.2.3- Hướng người bệnh ngồi nghiêng người (phải hoặc trái)
- Xác định cột sống từ D1 đến vùng cụt có hình thái hướng sang phải, hoặc sang trái (lệch phải hay lệch trái) (đơn hay liên), và sự chuyển động của đốt sống đó bị hạn chế
- Xác định lớp cơ đệm ở trên đầu gai sống bị biến đổi (lệch phải hay trái) để xác định về hình thái lớp cơ đệm bệnh lý.- Xác định lớp cơ lan toả bị co cộm, xơ sợi hoặc teo nhược, biểu hiện lên từ cơ vai trở xuống đến vùng mông cùng cụt, tương ứng với đốt sống biến đổi phải hay trái, bằng thủ thuật vuốt - ấn - vê.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét