(SKDS) – Hẹp môn vị là hiện tượng thức ăn bị ứ
đọng lại trong dạ dày không xuống ruột được hoặc xuống rất hạn chế. Bệnh
do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó có những nguyên nhân lành tính
nhưng cũng có những ác tính, có thể gây nguy hiểm cho người bệnh.
Hẹp môn vị do nguyên nhân nào?
Một
số trường hợp do viêm, loét tá tràng, đặc biệt là loét dạ dày - tá
tràng, hoặc loét bờ cong nhỏ gần môn vị đã lâu ngày làm cho tổ chức của
tá tràng bị xơ hoá, co kéo gây chít hẹp môn vị (loét hành tá tràng xơ
chai). Bên cạnh những nguyên nhân gây hẹp môn vị lành tính thì có không
ít nguyên nhân gây hẹp môn vị ác tính như nguyên nhân do ung thư hang vị
hoặc ung thư môn vị. Chính các khối u này làm chít hẹp lòng của môn vị
kèm theo sự viêm nhiễm làm cho lòng của môn vị bị hẹp lại thức ăn và
dịch vị rất khó đi qua hoặc không thể đi qua để xuống ruột.
Làm gì để tránh bị hẹp môn vị?
Hẹp môn vị do nguyên nhân nào?
Dạ dày của người bình thường gồm tâm vị, bờ cong nhỏ, bờ cong lớn,
hạng vị, môn vị. Môn vị nằm ở cuối dạ dày chỗ tiếp nối với hành tá
tràng. Môn vị đóng vai trò quan trọng trong tiêu hoá thức ăn và môn vị
cũng liên quan mật thiết với các bộ phận khác của dạ dày. Vì vậy mỗi khi
một bộ phận nào đó của dạ dày bị tổn thương (viêm, loét, ung thư) đều
có ảnh hưởng đến môn vị, và ngược lại, khi môn vị không bình thường đều
có ảnh hưởng đến các bộ phận khác của dạ dày và hành tá tràng.
Nguyên nhân gây hẹp môn vị hay gặp là do bệnh ở dạ dày hoặc tá
tràng, hoặc cả hai. Hẹp môn vị có thể xảy ra cấp tính nhưng cũng có thể
xảy ra trong một thời gian dài. Một số trường hợp do dạ dày hoặc tá
tràng bị viêm cấp kéo theo làm hẹp môn vị nhưng qua đợt cấp của viêm dạ
dày - tá tràng thì môn vị trở về trạng thái ban đầu, ví dụ như viêm dạ
dày cấp do rượu, do ngộ độc thực phẩm.
Ảnh minh họa (nguồn Internet))
|
Khối u càng lớn thì sự chít hẹp môn vị càng nhiều và tỉ lệ ung thư
vùng hang vị, môn vị dạ dày chiếm khá cao, có khi lên tới 60% các trường
hợp ung thư khác của dạ dày (bờ cong nhỏ, tâm vị,...). Ngoài ra người
ta cũng có thể gặp hẹp môn vị trong trường hợp polýp môn vị, sẹo môn vị
do bỏng hoặc hẹp môn vị bẩm sinh (biểu hiện hẹp môn vị ngay sau khi trẻ
sinh ra) hoặc hẹp môn vị do nguyên nhân ngoài dạ dày, ví dụ như u đầu
tuỵ hoặc ung thư đầu tuỵ chèn ép vào môn vị.
Hẹp môn vị gây nên dấu hiệu nào về sức khỏe?
Hẹp môn vị ở giai đoạn đầu thường có đầy hơi, trướng bụng, đau
thượng vị nhất là sau khi ăn và nôn ra thức ăn vừa mới ăn. Dần dần bệnh
tiến triển nặng lên, đau thượng vị nhiều hơn, có khi đau lâm râm nhưng
có khi đau dữ dội do ứ đọng thức ăn và dịch vị dạ dày, đau nhiều khi
nằm, ngồi dậy thì đỡ hơn. Người bệnh khi nằm và thay đổi tư thế có thể
nghe tiếng róc rách trong bụng, nếu người bệnh nằm ngửa sẽ thấy bụng lép
kẹp (bụng lõm lòng thuyền). Người thường gầy, xanh xao, mệt mỏi, thèm
ăn nhưng không dám ăn vì ăn vào đau nhiều hơn.
Nhiều trường hợp hẹp môn vị đã lâu ngày thường nôn ra thức ăn của
ngày hôm trước hoặc bữa ăn trước kèm theo nhiều dịch vị có mùi nồng nặc,
khó ngửi. Nếu người bệnh nôn được hoặc dùng động tác cơ học (móc họng)
để nôn thì cảm thấy rất dễ chịu. Nếu nôn nhiều sẽ gây hiện tượng mất
nước và chất điện giải càng làm cho người bệnh mệt mỏi, khó chịu, người
gầy, da xanh, mắt trũng, da khô ráp và hay cáu gắt.
Ngày nay để xác định bệnh của dạ dày thì ngoài khám lâm sàng, chụp
Xquang có thuốc cản quang (thuốc barít) thì nội soi dạ dày (gây mê hoặc
không gây mê) đang là một bước tiến mới trong chẩn đoán bệnh của dạ dày.
Chụp dạ dày sẽ được thể hiện tình trạng của dạ dày, môn vị và tá tràng.
Khi hẹp môn vị thường dạ dày giãn to, sa dạ dày, thức ăn còn tồn đọng
nhiều trong dạ dày và sẽ có hình ảnh “tuyết rơi”.
Hẹp môn vị làm dạ dày giãn to, thức ăn tồn đọng nhiều trong dạ dày và có hình ảnh “tuyết rơi”.
|
Cần được khám bệnh để ngoài khám lâm sàng còn được chụp Xquang, nội
soi dạ dày và siêu âm ổ bụng. Mọi trường hợp khi xác định bị bệnh về dạ
dày - tá tràng cần được điều trị tích cực, đúng phác đồ và kiêng khem
đúng mực để bệnh chóng bình phục. Hiện nay thuốc Tây y dùng trong điều
trị bệnh dạ dày rất phong phú và đã có phác đồ điều trị rõ ràng vì vậy
khi bị bệnh về dạ dày nên tránh để xảy ra hiện tượng viêm mạn tính, loét
dẫn đến hẹp môn vị và đề phòng ung thư nhất là khi dạ dày tổn thương ở
hang vị, bờ cong nhỏ, tiền môn vị.
Khi bị viêm hoặc loét hành tá tràng cũng không nên chủ quan mặc dù
hành tá tràng khi bị viêm, loét thì ít có biến chứng ung thư nhưng lại
đau nhiều, dễ bị biến chứng chảy máu và rất dễ làm hẹp môn vị.
PGS.TS. Bùi Khắc Hậu
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét